Στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής έκθεσης Attica Green Expo στο Tae Kwon Do στο Παλαιό Φάληρο, πραγματοποιήθηκε μια ιδιαίτερα ουσιαστική και ζωντανή συζήτηση με επίκεντρο τον νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), παρουσία δημάρχων και αυτοδιοικητικών στελεχών. Τοποθετήσεις, προβληματισμοί και κόκκινες γραμμές αναδείχθηκαν σε μια περίοδο όπου οι εξελίξεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση παραμένουν κρίσιμες.
Ο Δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης και Α’ Αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, μετέφερε τις θέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης, υπογραμμίζοντας ότι η σύνταξη του νέου Κώδικα δεν αποτελεί απλώς μια τεχνική ή διοικητική διαδικασία, αλλά τη βάση πάνω στην οποία θα οικοδομηθεί η λειτουργία των Δήμων τα επόμενα χρόνια.
Ένα εργαλείο δουλειάς για ένα πολύπλοκο περιβάλλον
«Ο νέος Κώδικας είναι για εμάς ένα εργαλείο δουλειάς, το οποίο πρέπει να περιέχει όλες τις λεπτομέρειες, τις οδηγίες και τις δυνατότητες που χρειάζεται ένας Δήμος για να λειτουργήσει σε ένα πολύπλοκο, δυναμικό και σύνθετο νομοθετικό περιβάλλον» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Κωνσταντέλλος, επισημαίνοντας το χάος που προκαλείται από την αντινομία, την πολυνομία και την επικάλυψη νομοθεσιών, κάτι που δυσχεραίνει τη δουλειά των ΟΤΑ και προκαλεί σύγχυση στον πολίτη.
Όπως υπενθύμισε, η τελευταία επικαιροποίηση του Κώδικα πραγματοποιήθηκε το 2006, με πάνω από 350 τροποποιήσεις έκτοτε. Δύο προσπάθειες για εκ νέου κωδικοποίηση απέτυχαν, με την τρέχουσα απόπειρα από το Υπουργείο Εσωτερικών να δείχνει πως βρίσκεται πιο κοντά στην ολοκλήρωση. «Θα δούμε αν πρόκειται για πραγματική κωδικοποίηση ή σύνταξη νέου Κώδικα» ανέφερε με νόημα.
Οι “κόκκινες γραμμές” και η απουσία ουσιαστικού διαλόγου
Στο ερώτημα αν υπάρχουν «κόκκινες γραμμές», η απάντηση ήταν αιχμηρή. Ο Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ στάθηκε στην ευρωπαϊκή Χάρτα Τοπικής Αυτονομίας, η οποία προβλέπει ότι για κάθε ρύθμιση που αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση απαιτείται όχι απλώς διαβούλευση, αλλά σύμφωνη γνώμη των ΟΤΑ. «Σήμερα αυτή η διαδικασία δεν είναι ούτε διάλογος ούτε διαβούλευση — είναι μια ενημέρωση εκ των υστέρων» τόνισε, κάνοντας λόγο για υποβάθμιση της πολιτικής νομιμοποίησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Οικονομικά: «Η μεγάλη αδικία»
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης, ένα από τα πλέον ακανθώδη ζητήματα. Ο κ. Κωνσταντέλλος υπενθύμισε ότι από το 2012 υφίσταται πλαφόν στην κρατική χρηματοδότηση προς τους Δήμους. Παρότι μισθοί και συντάξεις επανέρχονται σταδιακά, οι επιχορηγήσεις στην Αυτοδιοίκηση παραμένουν στα επίπεδα κρίσης.
Όπως αποκάλυψε, σε συνάντηση της ΚΕΔΕ με τον Πρωθυπουργό και οκτώ υπουργούς, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους απάντησε πως ο δημοσιονομικός περιορισμός δεν επιτρέπει αυξήσεις πάνω από 3% από έτος σε έτος. Ο Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ αναρωτήθηκε γιατί ο ίδιος περιορισμός δεν ισχύει όταν διατίθεται κοινωνικό μέρισμα ύψους 1,2 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, στάθηκε στην περίπτωση του τέλους παρεπιδημούντων, που παρά τις αρχικές συμφωνίες για αύξησή του στο 2%, τελικά διαμορφώθηκε στο 0,75%, με εμφανή υποχώρηση στις πιέσεις επαγγελματικών κλάδων.
Ο μεγάλος “ελέφαντας στο δωμάτιο”: Οι 21.000 αρμοδιότητες του Δημοσίου
Κλείνοντας, ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος αναφέρθηκε στο σημαντικότερο — όπως το χαρακτήρισε — πρόβλημα, το οποίο παραμένει στο περιθώριο της δημόσιας συζήτησης. Αυτό δεν είναι άλλο από τις 21.000 αρμοδιότητες που διατηρεί σφιχτά στα χέρια του το ελληνικό κράτος, αρνούμενο να τις μεταφέρει στους ΟΤΑ.
«Συζητάμε για τις 550 αρμοδιότητες των Δήμων και τις 1.100 των Περιφερειών, αλλά δεν μιλάμε για τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Την κρατική αγκύλωση που στερεί από την Αυτοδιοίκηση τη δυνατότητα να διοικήσει τοπικά και αποτελεσματικά» τόνισε.
Όπως κατέληξε ο Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, η απαίτηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ξεκάθαρη: Ένας πραγματικά μεταρρυθμιστικός Κώδικας, που θα επανακαθορίσει τις σχέσεις κράτους και ΟΤΑ, θα εκσυγχρονίσει τη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης και θα διασφαλίσει ουσιαστική οικονομική αυτοτέλεια και διοικητική ανεξαρτησία.
«Πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία — γιατί αν χαθεί, δεν ξέρουμε πότε θα έρθει ξανά» κατέληξε.
